Bastırılmış hastalıkların yeniden etkili olmaya başlaması üzerine Avrupa ülkeleri harekete geçti.
ANTALYA - Nüfus artışı, insan göçü, plansız ve kontrolsüz şehirleşme, ulaşımda ve tarımsal faaliyetlerdeki değişiklikler ve iklim değişiklikleri nedeniyle başta sıtma olmak üzere, sivrisineklerle, tatarcıklarla, kemirgen ya da kenelerle yayılan hastalıklar yeniden önemli sağlık problemi arasına girdi.
Sıtma, şark çıbanı ve ateşli virutik hastalıkların Avrupa ekosistemlerindeki dağılımlarını ortaya koymak ve olası salgınları önlemek amacıyla Avrupa Birliği 6. Çerçeve Programları kapsamında 24 ülkenin katılımıyla EDEN (Değişen Avrupa Çevresinde Yeniden Ortaya Çıkan Hastalıklar) Projesi başlatıldı.
Türkiye’den Hacettepe ve Ege üniversitelerinin ortaklık yaptığı 5 yıllık projenin ikinci yıllık çalışma toplantısı Antalya’da başladı.
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurden Özer, çevresel etkenlerin mikropların genetiğinde ve davranışlarında değişikliğe neden olduğunu vurguladı.
Çevresel değişikliklerin sivrisinek, kene gibi vektör türlerinin popülasyonlarında nasıl etki yaratacağını anlamaya çalıştıklarını belirten Özer, “Küresel ısınmayla, mikroorganizmaları bünyelerinde barındıran, bunları insan vücuduna taşıyan sivrisinek, kene, tatarcık gibi vektörlerin ömürleri uzuyor. Bu arada içlerinde taşıdıkları parazitin gelişim süresi de kısalıyor. Bu nedenle küresel ısınma hastalıkların dağılımını artıracak gibi görünüyor” dedi.
Özer, insanların bu vektörlerin yaşam alanlarına müdahale etmeleri nedeniyle bastırılmış hastalıkların yeniden görülmeye başladığını kaydetti. Dünyadaki insan hareketi nedeniyle vektörel hastalıkların daha önce görülmedikleri ya da ortadan kaldırıldıkları ülkelerde etkili olamaya başladıklarına işaret eden Özer, bunun üzerine AB’nin harekete geçtiğini bildirdi. Özer, EDEN’in bu önemli halk sağlığı probleminin çözümüne yönelik Avrupa ülkelerinin sağlık politikalarına katkı sağlamayı amaçladığını kaydetti.
TÜRKİYE’DE ÖLÜMCÜL SITMA VAKASI
Vektörlerin yaydığı en önemli hastalığın sıtma olduğuna dikkat çeken Özer, ateşli seyreden bu hastalıkların teşhisinin çoğu kez konulamadığını ifade etti. Türkiye’de 600 sivrisinek türü olduğuna dikkati çeken Özer, bunların her birinin hastalığın ayrı bir türüne neden olabileceğini vurguladı.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de 2006 yılında 750 sıtma vakası görüldüğünü belirten Özer, bunların büyük çoğunluğunun ölüme sebebiyet vermediğini söyledi. Buna karşın hastalığın ölümcül türünün Türkiye’ye komşu ülkelerden taşındığını dile getiren Özer, “Türkiye’de 2006 yılında Suriye ve Irak’tan taşınan 34 ölümcül sıtma vakasına rastlandı” dedi.
KENE PANİĞİ
Avrupa’da kene kökenli hastalıkların yaygın olduğunu vurgulayan Özer, kenelerin kan emdikleri yaban hayvanlarının türünün azalmasıyla insanlarda hastalık riskinin artığını söyledi. Özer, kenelerin neden olduğu ve ölümcül seyredebilen Kırım-Kongo kanamalı ateşinin de Türkiye’de ilk kez 6 yıl önce Kelkit Vadisi’nde görüldüğünü vurguladı. Son 6 yılda 22 ilde hastalığa rastlanıldığını ifade eden Özer, 815 vakada 43 kişinin öldüğünü kaydetti.
EDEN’in 2. yıllık çalışma toplantısı, 24 ülkedeki 48 kuruluştan 140 kişinin katılımıyla sürüyor.
Toplantı, 12 Ocak’ta sona erecek.
[Ntvmsnbc]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder