Dünya çapında ünlü 12 kumsalda yapılan bir araştırma, insan aktivitelerinin Roma döneminden bu yana kıyı yaşamına hasar verdiğini ortaya koydu.
Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya'da yerleşim alanına dönüştürülmüş nehir ağzı kıyılarında yapılan araştırmaya göre, son 2 bin 500 yılda kıyı yaşamının yüzde 90'ı yok olurken, su kalitesinde de büyük ölçüde azalma görüldü.
'Science' dergisinde yayımlanan araştırmanın bulguları, 20'nci yüzyılda ortaya atılan girişimlerin kısıtlı oranda başarıya ulaştığını açıkça gösteriyor.
Sanayi devrimi bitirdi
Araştırma merkezlerinde, 2 bin 500 yıldır nehir ağızlarında ve kıyılarda meydana gelen insan izi üzerine çalışan bilim adamları, bölgelerin arkeolojik, tarihi ve ekolojik kayıtlarını tuttu.
Ekip, doğal kaynakların tükenişinin Roma döneminde başladığını ve Ortaçağ ile Avustralya ve Kuzey Amerika'da Avrupalı yerleşimlerin başladığı dönemde de artışa geçtiğini gördü.
Doğal kaynaklardaki azalmanın en yoğun yaşandığı dönemler olarak nüfusun arttığı ve endüstriyel gelişimin yaşandığı dönemler gösterilirken, 1900-1950 ve 1950-2000 arası en kötü dönemler olarak belirlendi.
Çoğunun nesli tükendi
İnsan aktivitelerinden en çok etkilenen hayvanlar ise memeliler, kuşlar ve sürüngenler. Araştırmacılar bu hayvanların, o dönemden beri gıda, yağ ve lüks malzemeler için avlandığını söyledi.
Bu hayvanların çoğunun nesli 1900'den önce tükenirken, hayatta kalanların sayısı da 1950'den sonra azalışa geçti. Somon, mersin, ton, morina ve sardalya gibi balıklar ise gelişen balıkçılığın kurbanı oldu.
Yüzyılda yüzde 12 iyileşme
Bitki örtüsü de tehlikeli gidişattan nasibini aldı. Yaş alanlardaki bitkilerin yüzde 67'si, deniz otlarının yüzde 65'i ve su bitkilerinin yüzde 48'i hastalık, tahribat ve istismar sonucu yok oldu.
20'nci yüzyılda gösterilen çabalar ise ancak yüzde 12'lik bir düzelme sağladı. Fok, susamuru, bazı kuş ve timsah türleri iyiye giderken, balinalar ve deniz kaplumbağaları gibi büyük deniz canlıları hala tehlikede.
[CNN Türk]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder