Araştırmacılar, 12 milyon yıl önceki küresel ısınmanın Antarktika’daki buzul-altı göllerini eritmesinin dev bir sel yarattığını ortaya koydu. Uzmanlara göre, aynı ekolojik felaket tekrarlayabilir
Antarktika’nın güneyindeki Victoria Bölgesi’nde 50 kilometre boyunca uzanan kanyonları inceleyen bilim insanları, küresel ısınmanın jeolojik etkileriyle ilgili önemli ipuçları çıkardı. ABD’nin önemli üniversitelerinden Syracuse University uzmanları, bölgedeki kanyonların 12 milyon yıl önce buzul-altı göllerinin eriyerek hızla çekilmesi sonucu oluştuğunu belirledi. Ani bir sel baskını şeklinde gerçekleşen bu oluşum, geride kanyon formasyonu bıraktı. Uzmanlara göre, aynı olay bugün de yine benzer küresel ısınmanın etkisiyle gerçekleşebilir.
Kayalardaki volkanik külleri inceleyen Syracuse Üniversitesi jeoloji profesörü Laura Webb, 12 milyon yıl önce meydana gelen buzul erimesinin son derece hızlı ve ani gerçekleştiği sonucuna vardı. Webb bu olayın 1 aydan kısa sürdüğünü, muhtemelen bir iki hafta içinde gerçekleştiğini belirtiyor.
Geology dergisindeki makalesinde sel baskınını dünyanın en büyük şelalelerinden Niagara ile karşılaştıran Webb, “Buzul çekilmesinin yarattığı sel Niagara’nın yüzlerce katı bir debiye sahipti” diye yazdı. (Niagara şelalelerinin debisi 5,720 m³/s). Buzul erimesine bağlı ani oluşan sel, günümüzdeki küresel ısınmanın olası etkileriyle ilgili soru işaretlerini getiriyor.
ANTARKTİKA’NIN DİBİNDE BİNLERCE GÖL
Labirentlere benzetilen söz konusu kanyonlar, kilometrelerce örgün bir şekilde uzayan kayalık buzsuz tepelerden oluşuyor. Antarktika’yı boydan boya dolanan Transantarktik dağlarının bir parçası olan kanyonlar, kimi yerde 500 metre derinliğe ulaşıyor. Uzmanlara göre, bu kanyonları dolduracak su, ancak dev buzul kütlesi ve buzul-altı göllerinin birlikte erimesiyle mümkün olabilir.
Antarktika’da buzul-altı gölleri ilk olarak 1960’larda keşfedilmişti. Şimdiye dek 150 adet bilinen göllerden binlercesi olduğu tahmin ediliyor. Buzul-altı gölleri arasında en büyüğü 250 km uzunluk ve 50 km genişlikle Vostok Gölü. Bu tip buzul-altı göllerinin bazılarının 5 km derinde olduğu tahmin ediliyor.
BUGÜN OLURSA FELAKET YARATIR
Araştırmaya katılan bir diğer Syracuse Üniversitesi uzmanı Suzanne Baldwin de, ani buzul erimesinin bugün meydana gelen küresel ısınmayla ilgili önemli ipuçları sunduğunu savunuyor. Baldwin, küresel ısınmanın bugün de buzul erimesine bağlı ciddi bir sel yaratabileceğini öngörüyor. Baldwin benzer bir olayın bugün gerçekleşmesi halinde, buzul-altı göllerindeki suyun yer değiştirmesinin Antarktika’nın dengesini bozacağını öngörüyor. Bunun sonucunda Güney Denizi’ndeki su akıntılarının da dengesi bozulacak ve küresel yağış iklimi, hava koşulları ve sonuçta ekosistem olumsuz etkilenebilecek
Ntvmsnbc
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder