İspanya'nın Kanarya Adaları'nda bulunan La Palma'daki Cumbre Vieja Yanardağı'nın ne zaman patlayacağı endişeyle bekleniyor. Çünkü bu patlamayla 500 milyar tonluk bir kütle okyanusa gömülecek
İspanya'nın Kanarya Adaları, turistler kadar bilim adamlarının da ilgisini çekiyor. Ünlü tatil adası La Palma'daki Cumbre Vieja Yanardağı'nın ne zaman patlayacağı endişe ve tedirginlikle bekleniyor. Bazı bilim adamlarına göre, bu patlamayla, "Yaşlı Tepe" anlamına gelen Cumbre Vieja'nın yarısı, yani yaklaşık 500 km küplük bir kaya kitlesi okyanusa düşecek ve devasa boyutlarda bir tsunami meydana gelecek. 500 yıldır aktif durumda olan Cumbre Vieja 1949'da patladığında, batı yarısı çökerek Atlantik Okyanusu'nun dibine doğru kaymış ve adada 2 kilometre uzunluğunda derin bir çatlak meydana gelmişti. Bilim adamlarına göre, tarihi kestirilemeyen bir sonraki patlama, yerin dibinden yukarı çıkan magmanın ve patlamaların oluşturacağı baskıyla, yanardağın zaten çökmüş durumda olan batı yarısının bu kez bütünüyle Atlantik Okyanusu'na gömülmesine yol açacak. 500 milyar tonluk bu kütlenin okyanusa gömülmesi, bugüne kadar eşine rastlanmamış, olağanüstü boyutlarda bir "mega tsunami"nin oluşmasına yol açacak.
Nelere yol açacak?
İngiltere'deki Benfield Greig Kaza Araştırma Merkezi bilim adamları Prof. Bill McGuire, Dr. Simon Day ve California Üniversitesi'nden Dr. Steven Ward'a göre, bu "mega tsunami" şunlara yol açacak:
*Dev kütlenin okyanusa gömülmesiyle açığa çıkacak enerjinin gücü, ABD'nin 6 ayda harcadığı elektrik enerjisine eşit olacak.
*Okyanusun üzerinde, 900 metre yükseklikte ve kilometrelerce uzunlukta dev bir "su kubbesi" oluşacak. Bu su kubbesi, çöküp parçalanarak ve tekrar tekrar yükselerek, hızla kıyılara doğru hareket edecek.
*Jet uçağı hızıyla ilerleyecek dev tsunaminin ilk hedefi Tunus kıyıları olacak.
*Tsunami daha sonra ABD ve Karayip Adaları'na ulaşacak. New York, Boston, Washington, *Miami dev dalgaların altında kalacak ve büyük zarar görecek.
*Brezilya'nın kuzey kıyıları da, önüne çıkan dev tsunaminin altında kalacak.
*Tsunaminin daha zayıf ama yine de son derece yıkıcı diğer bir kolu da, İberya yarımadasının batı kıyısı boyunca yol alarak Fransa ve İngiltere kıyılarına ulaşabilecek.ODTÜ'den Doç. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner'in verdiği bilgiye göre, depremler sırasındaki fay kırılmalarına bağlı olarak oluşan deniz taban deformasyonları, heyelanlar, volkanik hareketler, meteor çarpmaları gibi kütle hareketlerinden bir veya birkaçının meydana gelmesi, tsunami için yeterli olabiliyor. Tsunami dalgası ilk oluştuğunda, genellikle tek bir dalga biçiminde olup kısa süre içinde 4 - 5 dalgaya bölünerek kıyılara doğru ilerliyor. Önde giden dalga "centilmen dalga" olarak tanımlanıyor. Ardından gelen ikinci ve üçüncü dalgalar denize geçen enerjinin çok büyük bölümünü taşıyıp, sığ sulara geldiklerinde büyüyor, acımasızca yıkıcı etki yaratabiliyor.Fırtına dalgaları ile depreşim dalgalarının kıyılardaki etkileri birbirinden tamamen farklı; bir insan boyu yükseklikteki fırtına dalgaları üzerinde yüzmek ve sörf yapmak zevkli olabilirken, aynı yükseklikteki tsunami dalgalarının insan üzerindeki etkisi ise, kesin ölüm. Tsunami dalgalarının hızı açık denizlerde saatte 1000 km'ye kadar çıkabiliyor.
İstanbul, İzmir ve Antalya da tehdit altında
Kıyı kentlerinin hızla büyümesi, çarpık yapılaşması da tehlikenin boyutlarını artırıyor. Tsunami tehdidi altındaki mega kentler şunlar: Tokyo, Osaka-Kobe-Kyoto, Manila, Rio de Janerio, Lima, Los Angeles, San Francisco, Seattle, New York, Honolulu, Puerto Rico, Lizbon, Barcelona, Genova, Napoli, Nice, Pire, İzmir, İstanbul, Antalya, İskenderiye, Jakarta, Sydney, Melbourne.
UYGARLIKLARI YOK ETTİ
Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Şükrü Ersoy'un verdiği bilgiye göre, uygarlıkları bile yok eden tsunamilerin önemlileri şunlar:
*Santorini Tsunamisi: (MÖ 1628, bazı kaynaklarda 1631 veya 1650): Platon'un mitolojik öykülerine de konu olmuş bir afet. Söylenceler kayıp ülke Atlantis'i anlatır. Güney Ege'de volkanik bir ada olan Santorini'de bu tarihte meydana gelen depremin yarattığı mega tsunami, 100-150 metre yüksekliğinde dev dalgalar meydana geldiği ve bu dalgaların 70 km ilerde Girit adasının kuzeyindeki Minoan medeniyetini yok ettiği biliniyor. Hatta dev dalgaların Mısır'a ulaştığı söylenir. Santorini'nin külleri, halen Datça, Marmaris plaj kumlarının altında ve hatta Marmara kıyılarındaki genç çökellerin içinde bulundu.
*Bristol Tsunamisi (1607): İngiltere'nin su baskınlarına uğramasıyla 2 bin kişi yaşamını yitirdi.
*Rodos Tsunamisi (1609): Güneybatı Anadolu kıyılarında 10-12 bin kişi öldü.
*Lizbon Tsunamisi (1755): Tsunami tarihinin en büyük felaketlerinden biri Portekiz'deki Lizbon depreminde yaşandı. Sağ kalan on binlerce Portekizli depremden yarım saat sonra gelen tsunami dalgalarıyla hayatlarını kaybetti. Ölü sayısı 100 bindi ve bu Lizbon nüfusunun üçte birinden fazlaydı.
*Krakatoa Volkanı Patlaması ve Tsunamisi (1883): Patlamaların sesi 3000 mil ötede Rodriquez adasında, Sri Lanka'da, Bangkok'ta, Avustralya'nın batı kıyılarında Perth'te bile duyuldu. 36 bin kişi can verdi.
*Pasifik Tsunamisi (1946): Hawaii ve Alaska'da tsunamiden 165 kişi öldü.
*Şili Tsunamisi (1960): 9.5 şiddetindeki Büyük Şili Depremi'nin ardından meydana gelen 20. yüzyılın en yıkıcı tsunamisi. 25 metreye varan dalgalar bütün Pasifik boyunca yayıldı. 2 bin kişi hayatını kaybetti.
*Vajont Barajı, İtalya (1963): Barajda devasa bir heyelan oluştu. Tetiklenen tsunamiyle birlikte 2 bin insan bir anda hayatını kaybetti.
*Good Friday Tsunamisi (1964): 9.2 büyüklüğündeki Good Friday Depremi'nin yarattığı tsunami dalgaları Alaska, İngiliz Kolombiyası, Kaliforniya ve kuzeybatı Pasifik kıyılarını vurdu. 121 kişi öldü.
*Tumaco Tsunamisi (1979): Kolombiya'da 6 balıkçı köyü yok oldu ve yüzlerce insan hayatını kaybetti.
*Okuşhiri Tsunamisi (1993): Küçük Okişhiri adasında 202 kişi hayatını kaybetti. Yüzlerce insan yaralandı ve kayboldu.
*Hint Okyanusu Tsunamisi (2004): 26 Aralık 2004'de Endonezya'nın Sumatra adası yakınlarında meydana gelen 9.15 büyüklüğündeki depremde oluşan tsunami dalgalarından ötürü 283 bin 100 insan hayatını kaybetti. Tsunami tarihinin en ölümcül olayıydı. Yetkililer bu deprem ve tsunamisinin yaralarının en az 10 yıl sarılamayacağı düşüncesinde
Marmara tsunamiye gebe
İTÜ'den Doç. Dr. Sinan Özeren ve Dr. Nazmi Postacıoğlu Marmara Denizi'ndeki tsunami riskiyle ilgili şöyle diyor:"Marmara Denizi ekstremler içeren bir derinlik dağılımına sahip olduğu için dik yamaçlar üzerinde, azımsanmayacak bir heyelan riski var. Buna örnek olarak yaklaşık 17 bin yıl önce Tuzla açıklarında meydana gelen sualtı heyelanını gösterebiliriz. Bu heyelanda genişliği yaklaşık 11 km olan bir alanda deniz tabanı 1000 metre kaymıştı. Bu olayın çok büyük bir tsunamiye yol açtığı kuşku götürmez. İTÜ'de geliştirdiğimiz simülasyonlarda hem heyelan yönünde, hem de ters yönde hareket eden dalgaların detayını elde ettik. Ciddi deprem riski olan Marmara Denizi'nde, hem fay hem heyelan kaynaklı tsunami tehlikesi kesinlikle var. Üstelik denizin küçük olması tsunami dalgalarının kısa zamanda sahillere ulaşacağı anlamına geliyor."Komplo teorileriDünyada birçok kurum ve kişi doğal felaketlerinin sebebini doğadan başka faktörlere bağlıyor. Bu konudaki komplo teorileri şöyle: 1. 2004'te meydana gelen deprem ve tsunamiyle ilgili komplo teorileri Arap basınında sıklıkla yer aldı. Çıkan haberlerde İsrail ve Hindistan'ın, Hint Okyanusu'nda nükleer denemeler yaptıkları belirtildi. Abutz Sheva'nın haberine göre, ABD ve İsrail de tüm insanlığı yok edebilecek güçte denemeler peşinde. BM Acil Durum Koordinatörü Jan Egeland, düzenlediği bir basın toplantısıyla bu söylentileri yalanladı. Oysa Mısır'da haftalık yayımlanan Al-Usbu'ya göre, katil tsunami dalgalarının sebebi kesinlikle ABD-İsrail-Hindistan'ın ortaklaşa düzenlediği nükleer araştırma.2. Hıristiyan fanatiklerin sitelerinde yakın geleceğe yönelik bolca komplo teorisi var. www.revelation13.net, 2006'nın Müslüman saldırıları beraberinde getireceğini savunuyor. Siteye göre, tsunami, kuş gribi, AIDS, deli dana, çiçek hastalığı, depremler ve dünyaya çarpacak gök cisimleri bu yılın beklenenleri.3. www.danielpipes.org'a göre, Suudi Arabistan menşeli İslam, dünyada birçok felaketi beraberinde getirecek. Site dünyanın çok acıklı ve sıkıcı bir yer olabileceğini söylüyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder