Asya'da birçok ülkeyi etkileyen tsunaminin üçüncü yıldönümünde, ölenleri anma törenleri yapılırken, felaketzedelerin bazılarına yardım ulaştırılmasında gecikmeler olduğu gözleniyor.
26 Aralık 2004 günü meydana gelen tsunami, 13 ülkede 200 bini aşkın insanın ölümüne yolaçmıştı. Sadece Endonezya'da can verenlerin sayısı, en az 128 bindi.
Endonezya'nın tsunamiden en çok etkilenen bölgesi Aceh'de yeralan Calang kenti dışındaki bir köyde, açıkhavada kılınan namaza 1000 dolayında kişi katıldı.
Aceh'nin diğer yörelerinde de toplu mezarlar ve camilerde daha ufak çapta anma törenleri düzenlendi.
Aceh, tsunamiye yolaçan depremin merkezine en yakın olan yerleşim merkeziydi ve ölümlerin üçte ikisinden fazlası bu bölgede meydana geldi.
Bu arada Endonezya'nın başlıca adası Cava'nın kıyı şeridinde yeralan Banten eyaletinde düzenlenen tsunami tatbikatına 9000 dolayında kişi katıldı.
Tatbikat sırasında ayrıca bölgede 8,5 şiddetinde bir deprem olması halinde, bir fabrikadan yayılabilecek kimyasal maddelere karşı acil yardım ekiplerinin vereceği tepkinin denemesi de yapıldı.
Banten'de sanayi işletmeleri ve kimyasal ürün fabrikaları bulunduğu için tsunami tatbikatının büyük önem taşıdığı kaydedildi.
Sri Lanka'da da tsunami sırasında ölen 30 bini aşkın insan için bugün törenler düzenlendi. Tayland'ın güneyindeki kıyı şeridinde yeralan Khao Lak tatil beldesinde dei tsunami sırasında ölen 5000'den fazla insan için anma törenleri yapıldı.
Üç yıl sonra hala evsizler
Hindistan'ın Andaman ve Nicobar adalarında tsunami yüzünden evsiz kalan 40 bini aşkın kişi hala geçici barınaklarda yaşıyor. Felaketzedelere en fazla 18 ay evsiz kalacakları söylenmişti.
Hindistan'ın 1200 km. doğusunda yeralan Andaman ve Nicobar adalarında, tsunami sırasında öldüğü belirtilen insanların sayısıi resmi açıklamalara göre, 3527. Yerel kaynaklarsa çok daha fazla sayıda insanın kaybolup gittiğini söylüyorlar.
Adalarda 10 bine yakın aile evsiz kalmıştı. Her aileye, fert sayısı dikkate alınmaksızın 14 ile 19 metre kare arasındaki büyüklüklerde teneke levhalardan yapılmış tek odalı barınaklar verilmişti.
Andaman ve Nicobar'da hala su altında bulunan tarlalar
Andaman ve Nicobar adalarında ekim alanlarının çoğu hala sular altında
Bu tenekeden barınaklar yazları çok sıcak oluyori, kışınsa su geçiriyor. Bölgede su ve kanalizasyon hizmetlerinin de çok kötü koşullarda olduğu belirtiliyor.
Felaketzedelera her ay yardım dağıltılmakla birlikte, parasal yardım verilmiyor. 'Tsunami'zedeler, resmi yetkililerin ilgisizliğinden yakınıyor.
Kızıl Haç ve Kızılay'ın yardımları
Uluslararası Kızıl Haç Federasyonu ile Kızılay örgütleriyse, Asya'da tsunamiden etkilenen toplumlara şimdiye dek 1,5 milyar dolarlık yardım yapıldığını ve 4 Milyona yakın insana da yaşamlarını yeniden kurabilmeleri için destek verildiğini açıkladı.
Kızıl Haç, tsunamiden sonra, 2005 Ocak'ında onarımın ve normale dönüşün ancak beş yılda gerçekleştirilebileceğini kaydetmişti. Felaketin ardından geçen üç yıl sonra, yardım örgütleri takvime bağlı kalındığını beliretiyorlar.
Tsunamiden etkilenen bölgelerde binlerce yeni konut inşa edildi. Balıkçılıkla uğraşan toplumların yüzlercesinin motorları ve ağları yenilendi. Bir milyona yakın insana halk sağlığı hizmetleri yeniden sunuluyor. Yarım milyon insan da yeninden temiz suya kavuştu.
Kızıl Haç ve Kızılay, yardım çalışmaları için bir milyar dolar daha harcayacak. Örgüt kaynak zorluğu çekmiyor ama yapılması gereken işlerin yoğunluğuna dikkat çekiliyor.
Kızıl Haç ve Kızılay örgütleri, tam anlamıyla onarımın çabucak sağlanamayacağını, sağlam olmayan konutlar inşa etmenin ve uygun olmayan projelere para harcanmasının felaketzedelere daha büyük zarar getireceğini belirtiyorlar.
[BBC Turkish]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder